ཁ་སང་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་སར་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ཞི་བས་བཅིངས་འགྲོལ་བཏང་ནས་ལོ་ངོ་བདུན་བཅུ་འཁོར་བའི་དུས་དྲན་གྱི་མཛད་སྒོ་ཟེར་བ་ཞིག་འཚོགས་ཡོད། ད་ཐེངས་ཀྱི་མཛད་སྒོའི་ཐོག་རྒྱ་ནག་དབུས་ཆབ་སྲིད་ཅུས་ཀྱི་རྒྱུན་ལས་དང་། རྒྱལ་ཡོངས་སྲིད་གྲོས་ཀྱི་ཀྲུའུ་གཞི་དབང་ཡང་དང་དབུས་འཐབ་ཕྱོགས་གཅིག་གྱུར་ཁང་གི་འགན་འཛིན་ཡའུ་ཆོན་སོགས་མི་གྲངས་ཉི་ཤུ་ལྷག་ཙམ་ཙམ་ཆེད་གཏོང་བྱས་ཡོད། རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་སྲིད་ཇུས་ཀྱི་འགྲོ་སྟངས་དང་གལ་གནད་ཆེ་བའི་དུས་དྲན་གྱི་མཛད་སྒོའི་ལམ་སྲོལ་ལ་དོ་སྣང་བྱེད་མཁན་ཞིག་ཡིན་ཚེ་། ད་ཐེངས་ཀྱི་མཛད་སྒོ་ལས་སྐྱོ་བ་ཞིག་ད་བར་བྱུང་མྱོང་མེད། ད་ཐེངས་ཀྱི་མཛད་སྒོ་ནི་དེ་སྔའི་མཛད་སྒོ་ཁག་དང་མི་འདྲ་བར་མི་གྲངས་ཉུང་ཞིང་ཚད་གཞི་དམའ་བ། རྒྱ་ཆུང་ལ་སྟབས་བདེ་བའི་མཛད་སྒོ་སྐྱོ་ཤོས་དེ་ཆགས་ཡོད་པ་དང་། གལ་ཆེ་ཤོས་ཀྱི་མཛད་འཆར་ཡོད་ཚད་ཕྱིར་འཐེན་བྱས་ཏེ་མེད་པ་བཟོས་ཡོད། རྒྱ་ནག་དབུས་གཞུང་གི་སྐུ་ཚབ་ཝང་དབྱང་གིས་གཙོས་པའི་མི་ལྔས་གཏམ་བཤད་བྱས་པ་དང་། དེ་མ་ཉིད་དུ་མཛད་སྒོ་མཇུག་བསྡུས་ཡོད། དེའི་རྒྱུ་མཚན་ཅི་ཡིན་ནམ། རྒྱུན་གཏན་གྱི་ལམ་སྲོལ་ཐོག་ནས་བཤད་ན་ལོ་བཅུ་ཚན་རེ་རེའི་ནང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ཞི་བས་བཅིངས་འགྲོལ་བཏང་བ་ཡིན་ཞེས་པའི་གཞི་རྒྱ་ཆེ་ལ་རྔམ་བརྗིད་ལྡན་པའི་མཛད་སྒོ་ཐེངས་རེ་འཚོགས་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་ཟད། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་བོད་ནང་གི་གནས་སྟངས་ཡག་པོ་ཡོད་པ་དང། བོད་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་ལ་ཡར་རྒྱས་བྱུང་བ། བོད་མིའི་བསམ་བློ་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་ཕྱོགས་ཡོད་པའི་རྣམ་པ་སྟོན་ཆེད་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་ཁྱབ་བསྒྲགས་དང་ངོམས་གསོ་བྱེད་པའི་གོ་སྐབས་གལ་ཆེན་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་བྱས་ཏེ་འགྲོ་སོང་ཡང་འཕངས་མེད་གཏོང་གི་ཡོད། གལ་ཏེ་མཛད་སྒོ་དེ་ཆབ་སྲིད་འཁྲབ་སྟོན་གྱི་གོ་སྐབས་གཅིག་ཡིན་ཚེ། གོ་སྐབས་དེ་ལོ་བཅུ་ཚན་གཅིག་གི་ནང་ཐེངས་གཅིག་ལས་མེད་པས་འཁྲབ་སྟོན་དང་ཁྱབ་བསྒྲགས་ལ་དགའ་བའི་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་ངོས་ནས་བཤད་ན་དེ་ནི་ཇི་ལྟ་བུའི་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་པ་གསལ་པོ་རེད། དེ་ལྟར་ནའང་ད་ཐེངས་ཀྱི་མཛད་སྒོ་དེ་ནི་ཧ་ཅང་སྟབས་བདེ་ཞིག་ལས་འཚོགས་མེད་ཅིང། དུས་རྒྱུན་གལ་ཆེ་ཤོས་སུ་ངོས་འཛིན་བྱེད་པ་དང། ཕྱི་ལ་ངོམས་གསོ་བྱེད་པའི་འཁྲབ་སྟོན་གྱི་མཛད་འཆར་ཡོད་ཚད་མེད་པ་བཟོས་ཡོད།
ད་ཐེངས་ཀྱི་མཛད་སྒོའི་ཆ་ཤས་གལ་ཆེ་ཆེ་ཤོས་དང་མཛད་རིམ་གལ་ཆེ་ཤོས་ཡིིན་པའི་མང་ཚོགས་ཁྲོམ་སྐོར་རུ་ཁག་གི་ཆ་ཤས་དེ་དག་མེད་པ་བཟོས་ཡོད། མཛད་རིམ་དེ་མི་གྲངས་མང་ཤོས་དང་འཁྲུག་ཆ་དོད་ཤོས་ཀྱི་མཛད་རིམ་དེ་ཆག་ཡོད། བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཟེར་བའི་ཁྱབ་ཁོངས་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་དྲུག་དང་ས་ཁུལ་གཅིག་གི་སྐུ་ཚབ་མི་གྲངས་ ༢༠༠ ནས་ ༣༠༠ བར་གྱི་རང་རང་སོ་སོའི་ས་གནས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་དང་། རིག་གཞུང་གི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་གླུ་གར་འཁྲབ་སྟོན་བྱས་ཏེ་པོ་ཏ་ལའི་ཐང་ཆེན་ཐོག་གི་ལམ་ཆེན་རྒྱུད་ནས་གསར་བཞེངས་བྱས་པའི་སྡེང་ཆའི་མདུན་དུ་འཁྲབ་སྟོན་གྱི་རྣམ་པའི་ཐོག་ནས་རུ་བསྒྲིག་བཏང་ནས་འགྲོ་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། སྡེང་ཆའི་ཐོག་དབུས་གཞུང་གིས་ཆེད་གཏོང་བྱས་པའི་སྐུ་ཚབ་ཚོས་འཁྲབ་སྟོན་བ་ཚོར་ལག་པ་གཡུག་གཡུག་བྱས་ཏེ་ཁམས་བདེའི་འཚམས་དྲི་མཚོན་པར་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། དེ་རྗེས་ས་ཁུལ་དང་གྲོང་ཁྱེར་སོ་སོའི་རྣམ་པ་དང་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་མཛེས་རྒྱན་སྤྲད་པའི་རླང་འཁོར་རུ་ཁག་བང་བསྒྲིགས་དེ་སྡེང་ཆའི་མདུན་ནས་རུ་བསྒྲིགས་བཏང་ནས་འགྲོ་དགོས་ཀྱི་ཡོད། དེ་རྗེས་ལས་ཁུངས་ཁག་དང་། སློབ་གྲྭ་ཁག དགོན་སྡེ་ཁག་གིས་ཀྱང་སོ་སོའི་ལས་རིགས་དང་འཚམས་པའི་གླུ་གར་འཁྲབ་སྟོན་གྱི་རུ་སྟར་སྣ་ཚོགས་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱིས་གོང་བཞིན་རུ་བསྒྲིགས་བཏང་ནས་འགྲོ་དགོས་པ་དང་། དེ་རྗེས་དམག་དཔུང་དང་། སྤྱི་བདེ་ཉེན་རྟོགས་པ་སོགས་ཀྱིས་དམག་མིའི་རུ་སྒྲིག་བཏང་ནས་དྲག་ཆས་ངོམས་གསོ་བྱེད་པ་སོགས་ཀྱི་མཛད་རིམ་དེ་དག་ཡོངས་རྫོགས་མེད་པ་བཟོས་ཡོད། གཅིག་བྱས་ན་བོད་ནང་ཏོག་དབྱིབས་རིམས་ནད་ཀྱི་ཉེན་ཁར་བརྟེན་ནས་ཕྱིར་འཐེན་བསྡུ་བྱས་པ་ཞིག་ཡིན་སྲིད། གང་ཡིན་ཞེ་ན། ཉེ་ལམ་ལྷ་སའི་འབྲུས་སྤུངས་ཞོ་སྟོན་དང་།དེ་དང་འབྲེལ་བའི་ཆོས་ཕྱོགས་དང་རིག་གཞུང་གི་མཛད་སྒོ་མང་པོ་ཞིག་ཀྱང་ཕྱིར་བསྡུ་བྱས་ཡོད།
དུས་དྲན་དེར་སྲུང་བརྩི་ཞུས་ནས་ཉིན་ཤས་འདས་ཟིན་ཀྱང་གནས་ཚུལ་འདི་དག་བཙན་བྱོལ་བོད་མིར་དོ་སྣང་ཅི་ཡང་བྱུང་མེད་ཅིང། ཐ་ན་གསར་འགྱུར་རྒྱུད་ལམ་ཁག་གི་ནང་དུའང་གཅིག་ཀྱང་ཐོན་མེད། དེའི་ཐོག་ནས་བཙན་བྱོལ་བོད་མིས་བོད་ནང་གི་གནས་སྟངས་ལ་ཉམས་ཞིབ་དང་དོ་སྣང་བྱེད་པའི་ཚད་གཞི་དམའ་པོ་ཡིན་པ་མཚོན་ཐུབ། ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས་བོད་མིའི་ཁྲོད་རྒྱ་ནག་གཞུང་འབྲེལ་གྱི་གསར་འགྱུར་རྒྱུད་ལམ་ཁག་ལ་དོ་སྣང་དང་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་པའི་རིན་ཐང་དང་དོན་སྙིང་ཤེས་ཀྱི་མེད། གཏན་ཚིག་རིག་པའི་ཐོག་ནས་བཤད་ན། དངོས་པོའི་གནས་ལུགས་ཅེས་པ་དེ་དངོས་པོ་དེ་རང་གི་ཐོག་ལ་ཡོད་པ་ལས་གཞན་གང་དུའང་མེད། དེ་དང་འདྲ་བར་རྒྱ་ནག་ལ་ཉམས་ཞིབ་བྱེད་དགོས་ན་རྒྱ་ནག་གཞུང་འབྲེལ་གྱི་ཉིན་ལྟར་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱེད་པའི་གནས་ཚུལ་ལ་དོ་སྣང་དང་ཞིབ་འཇུག་བྱས་ནས་ཤེས་ཐུབ་པ་ཞིག་ཡིན་པ་ལས་གཞན་གང་དུའང་མེད།